تحقیق حاضر به تاریخچه روابط دو کشور ایران و آمریکا و تلقی نخبگان سیاسی هر دو دولت از این روابط پرداخته است. ایده اصلی مقاله این است که نخبگان ایرانی به دنبال نیروی سوم و جایگزین کردن آن برای توازن قوا میان قوای روس و انگلیس در ایران بوده‌اند و نخبگان آمریکایی هم در عین انگیزه‌های متفاوتی که برای این رابطه داشته‌اند، بیش از هر چیز در پی کسب مقبولیت در عرصه سیاست بین‌المللی و منطقه‌ای در جنوب غرب آسیا بوده‌اند، تا از این طریق بتوانند اهداف امپریالیستی خود را محقق سازند. این مقاله ضمن مفروض گرفتن سیاست خارجی برای ایران، به تقاطع‌یابی آن با اصول سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه در مقطع زمانی قرن 19 تا پیش از جنگ جهانی دوم پرداخته است.

مقاله حاضر به بررسی سیاست و مواضع دولت ایالات متحده آمریکا در قبال انقلاب مشروطه ایران می‌پردازد. دولت آمریکا در قبال مشروطه، سیاست احتیاط و فراتر از آن بی‌اعتنایی و کوچک‌شماری را برگزید. مهمترین دلایل این رویکرد عبارتند از: 1. تداوم دکترین مونرو در سیاست خارجی ایالات متحده که به پرهیز از رو در رویی با کشورهای استعماری انگلستان و روسیه می‌انجامید، 2. هزینه بالای سیاسی و اقتصادی حضور فعالانه آن کشور در ایران، 2. فقدان شناخت بسنده از حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران. این درحالی است که در تمام سال‌های قرن نوزدهم و نیز دهه نخست قرن بیستم که مقارن دوران مشروطه در ایران بود،‌ علایق و خواست‌های واقعی‌تر سیاسی و اقتصادی آن کشور، به‌گونه‌ای غیرمستقیم و در پوشش فعالیت‌های به اصطلاح بشردوستانه فرهنگی، دینی و آموزشی- بهداشتی توسط گروه‌های میسیونری پیگیری می‌شد.

این مقاله به بررسی عملکرد و نفوذ دکتر آرتور میلسپو و هیأت همراهش با تکیه بر اسناد و روزنامه‌های وقت و هم چنین مذاکرات مجلس شورای ملی پرداخته است. میلسپو ریاست دومین هیأت اقتصادی آمریکایی را برعهده داشت که با هدف ساماندهی وضعیت اقتصادی ایران در مجموع دو بار مأموریت یافت به ایران سفر کند. پیش از او گروهی که ریاست آن با مورگان شوستر بود با درخواست مجلس شورای ملی وارد ایران شده بود. میلسپو بار نخست در سال 1301 وارد ایران شد. او در این دوره که 5 سال طول کشید با اختیارات وسیع رئیس کل مالیه ایران بود. وی در سال 1321 نیز به ایران آمد و این بار نیز ریاست کل دارایی ایران به وی واگذار شد. نتیجه فعالیت این گروه‌ها در نهایت برای ایران ناموفق بود و آن‌ها در اثر رقابتی که میان دولت‌های استعماری در ایران وجود داشت در نهایت مجبور به ترک ایران شدند.

این مقاله با استفاده از روش تاریخی-تحلیلی، دلایل خوش‌بینی ایرانیان نسبت به آمریکا را در دوره پیش از جنگ جهانی دوم مورد مطالعه قرار داده است. نتیجه به دست آمده آن بود که اقدام‌های حکومت آمریکا در عرصه دیپلماسی عمومی و نیز شرایط سیاسی- اجتماعی ایران دو عامل مهم در پیدایش این خوش‌بینی بوده‌اند. حضور میسیون آمریکایی در شمال غرب و سپس در مرکز ایران و اقدام‌های آن‌ها در زمینه‌های آموزشی و پژشکی با توجه به اقدام‌های به ظاهر بشردوستانه و نوآورانه آنها، که همگی را می‌توان در زمره دیپلماسی عمومی گنجاند، تأثیرات مثبتی را به همراه داشته است. از سوی دیگر برخی از ‌‌سیاست‌مداران ایران به خاطر شرایط سیاسی و اجتماعی خاص ایران که تحت فشار و نفوذ دو قدرت بزرگ روسیه از شمال و انگلستان از جنوب بوده، به دنبال کشوری بوده‌اند که بتواند نقش نیروی سوم را ایفا کرده و ایران را از زیر فشار این دو قدرت استعماری رها سازد.

مقاله حاضر ضمن ارائه مباحث کلی درباره سیاست تبلیغ مذهبی توسط نهادهای غربی به‌طور خاص به تحلیل و بررسی یک شاخه مهم از فعالیت‌‌های مبلغان پروتستان آمریکایی در ایران یعنی «فعالیت‌‌های‌آموزشی» آنان پرداخته است. این تحقیق ضمن مفروض گرفتن اهداف مختلف تبلیغی، به‌طور ویژه «انگیزه‌های دینی» را از منافع سیاسی و اقتصادی که قرن‌ها حرکت‌های تبلیغی در جهان مسیحیت را تحت کنترل خود داشته قابل تفکیک دانسته است. این مقاله به شیوه تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه اسناد و منابع تاریخی انجام شده است.

این مقاله به تاریخ روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و آمریکا در دوره زمانی 1262 تا 1320خ، به‌عنوان سال‌‌های شروع روابط و تلاش‌‌های آمریکا برای نفوذ در صحنه سیاسی ایران، می‌پردازد. آمریکایی‌ها که برای نفوذ در ایران با مخالفت جدی روسیه و انگلستان روبه‌رو شده بودند طی چند دهه تلاش کردند ضمن اجتناب از درگیری با این کشورها از طرق مختلف حضور خود در ایران را حفظ کرده و منتظر تغییر شرایط باشند. در چند مقطع فرصت‌هایی را به دست آوردند، اما موانع موجود اجازه دستیابی آن‌ها به اهداف‌شان را نداد. با وجود این، به مرور رویکردهای جدیدی در سیاست خارجی این کشور برای سلطه بر سایر نقاط استراتژیک جهان به‌وجود آمد که چالش‌‌های جدی آمریکا با دیگر قدرت‌‌های استعماری جهان را پدید آورد. این رقابت‌ها و چالش‌ها در ایران با تحولات روابط بین‌الملل پس از جنگ جهانی اول رقم خورد.