در این مقاله با تکیه بر روش کتابخانه‌ای و اسنادی به مقایسه اوضاع اقتصادی و تجاری تبریز در دو مقطع پیش و بعد از جنگ بین‌الملل اول پرداخته‌ایم. در طول جنگ بین‌الملل اول، فقدان حکومت مقتدر در ایران سبب شد که اعلان بی‌طرفی ایران مورد نقض و بی‌توجهی دولت‌های درگیر جنگ قرار گیرد و کشور اشغال شود. با تضعیف شدید قدرت حکومت مرکزی، بسیاری از مناطق ایران از لحاظ سیاسی و اقتصادی دچار هرج‌ومرج شد. در این میان، مناطق مرزی ایران و نواحی دور از مرکز، وضعیت بدتری داشت. در بین شهرهای ایران، تبریز به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی و نزدیکی به روسیه موقعیت خاصی داشت. تبریز با توجه به پیشینه موفق اقتصادی و تجاری که داشت در مدت اشغال کشور و درگیری‌ها که در این شهر نمود بیشتری داشت، بیشترین آسیب‌ها را متحمل شد. اشغال، خرابی شبکه حمل‌ونقل، آسیب تجارت و بروز قحطی بزرگ ناشی از آن، مهم‌ترین عوامل رکود اقتصادی تبریز در این دوره بودند.
