در این مقاله با هدف بازخوانی نقش میرزا کوچک‌خان در نهضت هفت ساله جنگل سعی شده است تا بر اساس مستندات مرتبط با نهضت جنگل، به ترسیم خطوط نقش‌آفرینی سیاسی و اهمیت شخصیت کوچک‌خان در آن نهضت پرداخته شود. برای نیل به مقصود از روش مطالعات تاریخی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها نیز کتابها، اسناد، نشریات و خاطرات مرتبط بوده است. بر این اساس ابتدا به خلاصه‌ای از زندگی و خاستگاه طبقاتی میرزاکوچک‌خان اشاره شده سپس نقش و جایگاه او در نهضت جنگل مورد بازخوانی واقع شده است. در ادامه بحث به اظهارنظرهایی راجع به شخصیت میرزاکوچک‌خان از نگاه افراد مختلف پرداخته شده است. در تکمیل بحث چهار اتهام متوجه او بیان و مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش بر اهمیت نقش کوچک‌خان و کاراکتر فرهمندانه‌اش در پیشبرد اهداف نهضت جنگل دلالت دارد. وجه تمایز نوشتار حاضر از دیگر آثار، بازنمایی فعالیت سیاسی- چریکی کوچک‌خان در نهضت جنگل در قالب مقاله‌ای مستقل است که تا حدی به نقش استعمار انگلیس در قبال نهضت جنگل نیز پرداخته است.
