این مقاله به معرفی و ماجرای کتاب سرگذشت فردی ناشناخته اثر شیخ محمد حجتی بروجردی، از معدود خودنوشت‌های روحانیان، در سال‌های آغازین تأسیس حوزه علمیه قم می‌پردازد. این کتاب بخشی از حیات اجتماعی طلاب در سال‌های نخست بازتأسیس حوزه علمیه قم را روایت کرده است.