از نیمه دهه چهل، گروه‌هایی با ایدئولوژی‌های سیاسی گوناگون شکل گرفتند که مشی مسلحانه را برای مبارزه با رژیم پهلوی انتخاب کردند؛ یک نکته مهم درباره این گروه‌ها، مشارکت زنان در امر مبارزه بود. موضوعی که محور اصلی پژوهش حاضر است؛ در این پژوهش، مشارکت زنان چپ‌گرا در جنبش‌های مسلحانه بین سال‌های 1357 - 1349 بررسی شده و با توجه به حضور پررنگ‌تر زنان در سازمان چریک‌های فدایی خلق، تاکید اصلی بر این گروه بوده است. پرسش اصلی این پژوهش پیرامون کیفیت مشارکت زنان در سازمان چریک‌هایی فدایی بین سال‌های 1357 - 1349 است.

این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و با مطالعه منابع و اسناد مربوط به فعالیت‌های زنان مشارکت‌کننده در مبارزات مسلحانه بین سال‌های 1349 تا 1357، به ویژه اسناد منتشر نشده موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، انجام شده است. با بررسی و مطالعه متون مربوط به مشارکت زنان در جنبش‌های مسلحانه و فعالیت‌های زنان در سازمان چریک‌های فدایی بین سال‌های 1349 تا 1357 می‌توان نتیجه گرفت که اگر چه مشارکت زنان در جنبش مسلحانه به طور عام و سازمان چریک‌های فدایی به طور خاص نسبتاً قابل توجه بود ولی اغلب این زنان در تصمیم‌گیری سازمان‌های هوادار مشی مسلحانه و سازمان چریک‌های فدایی نقشی نداشتند. زنان عضو سازمان فعالانه وارد عرصه مبارزه با رژیم پهلوی شدند اما نتوانستند حتی در خود سازمان اصلاحاتی را برای تحقق حقوق زنان به انجام برسانند. در این مبارزات، همه خواسته‌های زنان به پس از پیروزی انقلاب سوسیالیستی موکول شده بود.

یکی از ابزارهای توسعه گفتمان اسلام سیاسی در دهه 30 و 40 خ در رژیم پهلوی، نشریات دینی بودند که به دلیل محدودیت و سخت‌گیری دستگاه‌های سیاسی - امنیتی علیه نیروهای اسلامی، تعداد این نشریات کم بود. نشریه مکتب تشیع اواخر دهه سی و اوایل دهه چهل تلاش کرد با تبیین مواضع امام خمینی، به تحکیم نهضت اسلامی بپردازد و اندیشه اسلامی در حوزه‌های مختلف سیاست، اجتماع، اقتصاد و فرهنگ را تبلیغ و به نسل جوان انتقال دهد. نویسندگان این نشریه با ایجاد شبکه‌های ارتباطی تلاش کردند به نشر بیانیه‌ها و اعلامیه‌های انقلابی بپردازند.
این شبکه فرهنگی و سیاسی به رشد آگاهی و بینش سیاسی جامعه کمک فروانی کرد. محتوی نشریه از جامعیت لازم برخوردار بود و تلاش زیادی برای پاسخ به شبهات اعتتقادی داشت. مکتب تشیع با ظرفیت علمی و اعتقادی مناسب به مبارزه با مفاسد فرهنگی و اخلاقی پهلوی پرداخت و الگوی مطلوب نظام سیاسی اسلام را به مخاطبان خود ارائه داد. با توجه به اهمیت نشریه مکتب تشیع در توسعه افکار و اندیشه انقلابی و اسلامی در جامعه ایرانی، مقاله تلاش می‌کند به بررسی عملکرد فرهنگی و سیاسی آن طی سال‌های (1344 - 1338) بپردازد.

دوران حضور امام خمینی در فرانسه، تاثیر جدی در روند مبارزات انقلاب اسلامی مردم ایران داشت. تبعید امام خمینی به فرانسه در 14 مهر 1357، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران بود و فرصتی فراهم کرد تا امام خمینی از طریق رسانه‌ها، پیام‌های انقلابی خود را به جهانیان اعلام کند، ملاقات و گفتگو با رهبران سیاسی و مذهبی جهان یکی از برنامه‌های اصلی ایشان بود. این امر، باعث شناخت بیش‌تر جامعه جهانی از امام خمینی، انقلاب اسلامی، آراء و اندیشه سیاسی آن حضرت، اسلام سیاسی و تاریخ، تمدن و ایران و برنامه‌ها و اهداف پیش رو شد. ایشان در طول اقامت خود در پاریس، با شخصیت‌های مختلفی از جمله مقامات فرانسوی دیدار داشتند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که روابط دولت فرانسه در مدت اقامت امام خمینی در این کشور چگونه بود و این روابط چه تاثیری در روند پیروزی انقلاب اسلامی داشت؟
نتایج نشان می‌دهد که دولت فرانسه، در ابتدا، با امام خمینی برخورد سختگیرانه‌ای داشت، ولی پس از مدتی به دلیل اصرار امام خمینی بر مواضع و دیدگاه خود در ادامه مبارزه، سردرگمی سازمان‌های اطلاعاتی - امنیتی ایران و فرانسه، استیصال دولت‌های ایران و فرانسه در اتخاذ موضعی برآمده از واقعیت‌های موجود و استفاده هوشمندانه امام از خلا بلاتصمیمی دولت فرانسه و رژیم پهلوی باعث صدور پیام انقلاب به سراسر جهان و مهیا شدن شرایط بازگشت امام به ایران گردید. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسناد آرشیوی و کتاب خاطرات تدوین شده است.

اوایل مهرماه 1357، منزل امام خمینی، رهبر نهضت اسلامی، که در نجف اشرف بصورت تبعید به سر می‌برد، از سوی نیروهای امنیتی عراق تحت نظر قرار گرفت و فعالیت‌های معظم‌له محدود شد. سپس امام جهت هجرت به کویت و سوریه از مسیر زمینی به سوی مرز صفوان در جنوب عراق حرکت کردند، اما در مرز کویت مامورین مرزبانی مانع ورود آن حضرت و هیات همراه به کشور کویت شدند. امام مجدداً به بغداد بازگشت و فردای آن روز، جمعه چهاردهم مهرماه، به کشور فرانسه هجرت کرد.
پس از محاصره منزل امام در نجف طرفداران آن حضرت در ایران و خارج از کشور، شامل اقشار مختلف از جمله روحانیت، دانش‌آموزان و معلمان، دانشجویان، بازاریان، فعالان سیاسی و مدنی، نسبت به سرنوشت رهبر انقلاب حساسیت و واکنش‌های مختلفی داشتند. آن‌ها با صدور تلگراف، برگزاری اعتصاب، تماس با سفارتخانه‌های این کشورها و برپایی تظاهرات و راهپیمایی، به اعتراض علیه حکومت‌های عراق و کویت پرداختند. از سوی دیگر، ضمن ارسال پیام‌های مبنی بر رعایت امنیت، آزادی فعالیت و حرمت امام، به دولت فرانسه، از آن دولت که میزبانی امام را پذیرفته بود قدردانی کردند. به طور کلی، این واکنش‌ها ضمن تقویت محبوبیت امام و اهمیت نهضت در آن‌سوی مرزها، دوباره اقشار مختلف مردم را با هم متحد کرد و هیبت حکومت نظامی شاه را به ویژه بعد از حادثه جمعه سیاه، 17 شهریور، درهم شکست.
این مقاله واکنش‌های مردمی در ایران و آزادی‌خواهان جهان درباره مهاجرت امام از عراق را بررسی می‌کند. این تحقیق، با روش کیفی و استفاده از اسناد و منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته است.

روستا ریشه زندگی شهری و اساس تمدن بشری است. با وجود اهمیت زیادی که کشاورزان و روستاییان از روزگاران دور تا امروز در اقتصاد و تامین غذای مردم ایران داشته‌اند، اما در دوره حکومت پهلوی 70 درصد روستایی که تامین کننده نیاز غذایی کشور بودند مورد توجه قرار نگرفتند. ماموران حکومت به تبعیت از سیاست‌های حاکمان، روستاییان را به شیوه‌های مختلف مورد بی‌مهری و رفتارهای ظالمانه قرار می‌دادند. حتی شخص رضاخان به عنوان پادشاه کشور، به زور اراضی و دسترنج آنها را تصاحب می‌کرد و دادگاه‌ها، قربانگاه حق و حقوق روستاییان بودند. وضع عمرانی و رفاهی روستاییان نیز بسیار نامناسب بود و بیش از 80 درصد آنها فاقد امکانات زیربنایی بودند. آن‌ها از نظر برخورداری از آب آشامیدنی سالم، برق، راه، گاز، تلفن، مدرسه، حمام، تکنولوژی، امکانات کشاورزی، بهداشتی و درمانی شدیداً در مضیقه قرار داشتند. در سال 1355 قریب به 30 درصد روستاهای ایران خالی از سکنه بوده و ساکنان آن‌ها مهاجرت کرده بودند. نرخ بیکاری روستایی نسبت به شهرها، سه برابر و نرخ بی‌سوادی در مناطق روستایی ایران حدود 70 درصد بود. در دهه‌های چهل و پنجاه مخارج زندگی در روستاها بیش از درآمد آن‌ها بود و بسیاری از روستاییان برای گذران زندگی و تامین معاش خود، ضمن سَلَف‌خری، قرض و نزول و مهاجرت به حاشیه شهرها روی آوردند. در این مقاله کوشش شده است با استفاده از اسناد، منابع کتابخانه‌ای، خاطرات و با روش توصیفی به این موضوع بپردازیم و تصویری از وضعیت روستاهای ایران در حکومت پهلوی ارائه تا بخشی از حیات روستایی این دوره بازسازی شود .

امیرعبدالله کرباسچیان از چهره‌های فعال سیاسی و عرصه مطبوعات ایران در سال‌های پس از شهریور 1320 تا اوایل دهه 1330 بود. فعالیت‌هایش را از انجمن مبارزه با بی‌دینی شروع کرد که توسط شیخ مهدی شریعتمداری اداره می‌شد و سرلوحه فعالیت‌های آن، مبارزه با کسروی بود. وی سپس با نواب صفوی و آیت‌الله کاشانی همراه شد. در عرصه مطبوعات نیز ابتدا با نشریه خدنگ متعلق به جمالی‌آشتیانی و سپس با روزنامه اصناف کریم‌آبادی همکاری کرد. اوج فعالیت‌های مطبوعاتی او در روزنامه نبرد ملت بود که از سال 1329 منتشر شد. عضویت او در جمعیت فداییان اسلام نیز پس از  چالشهای  پیشآمده و انشعابات تعدادی از اعضاء، پایان یافت. کرباسچیان پس از شهادت نواب و تنی چند از یارانش و با سلطه دستگاه امنیتی بر فضا، از فعالیت در عرصه سیاسی کناره گرفت و گوشه‌گیری و انزوا اختیار کرد. هر چند در آستانه انقلاب اسلامی فعالیت‌هایی داشت اما همان سوابق و موضع‌گیریها علیه نواب او را از حضور و نقش‌آفرینی مانع شد. کرباسچیان سرانجام در 29 مهر 1390 درگذشت.