مقاله حاضر برآمده از طرح پژوهشی با عنوان «تحشیه و تحلیل و چاپ روزنامه انـجمن مقدس ملی اصفهان» اسـت کـه برای اولین بار مورد بررسی،تحلیل و تحشیه قرار گرفته است. مقاله ابتدا به تبیین جایگاه و موقعیت اصفهان مقارن با شکلگیری نهضت مشروطیت پرداخته، سپس موضوع مشروطیت در اصفهان و علل حمایت گسترده روحـانیت اصفهان از آن را مورد بررسی قرار داده است.پیروزی نهضت مشروطیت و آثار آن بر شکلگیری انجمنهای ایالتی و ولایتی در اصفهان،علل و انگیزه حمایت روحانیت از انجمن ولایتی و تشکل و تداوم آن از ابتدا تا وقوع کودتا علیه نهضت نیز مـورد تـوجه قرار گرفته است.بررسی بافت،ابعاد،شئون و اختیارات و اقدامات انجمن مقدس ملی اصفهان و روزنامه ارگان آن در ادامه مقاله پیگیری شده است.آخرین موضوعی که در مقاله مورد بررسی قرار گرفته،شناخت مـواضع انـجمن اصفهان در قبال نهادهایی همچون:مجلس شورای ملی،شاه و سلطنت،مشروطه و شخصیتهای مقتدر معاصر خود است.در این بخش سعی شده است،دیدگاه و اقدامات انجمن با انگیزهء شناخت حدود استقلال و کـارآیی آن مـورد بررسی قرار گیرد.
