در ۱۲ شهریور ۱۳۲۴ ش ، فرقه دموکرات در تبریز، سه ماه پس از فرمان محرمانه دفتر سیاسی کمیته مرکزی اتحاد شوروی اعلام موجودیت نمود. این حزب در پوشش خودمختاری در عمل با کمک شوروی قصد جدا کردن آذربایجان از ایران را دداشت .

جعفر پیشه‌وری رهبر فرقه دموکرات در چنین روزی  با انتشار بیانیه‌ای ۱۲ ماده‌ای به زبان‌های ترکی و فارسی به همراهی چندین فعال سیاسی آذربایجانی تشکیل فرقه دموکرات را اعلام کرد.

در ابتدای اختیارات گسترده‌تر محلی از لحاظ اداری، تدریس زبان ترکی آذربایجانی در مدارس در کنار زبان فارسی و اصلاحات ارضی و اقتصادی از جمله مهم‌ترین خواسته‌هایی بود که در توضیح اهداف و خواسته‌های این تشکل جدید سیاسی عنوان شده بود. به همین مناسبت، مقاله پژوهشی آقای حسین بروجردی را به نقل از فصلنامه مطالعات تاریخی بازنشر کردیم که امیدواریم مورد توجه علاقه مندان به تاریخ معاصر قرار گیرد.