در این مقاله به بررسی عملکرد نظری و عملی سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد در نهضت انقلاب اسلامی پرداخته‌ایم. هاشمی‌نژاد از جمله مهم‌ترین چهره‌های مذهبی در نهضت انقلاب اسلامی است که بیشترین فعالیت‌های مبارزاتی را از خراسان پایه‌ریزی کرد. او ضمن فعالیت در حوزه مطبوعات و تألیف‌های متنوع، در انجمن‌های دینی و سیاسی مختلف همکاری‌هایی از قبیل سخنرانی، توزیع نشریه و پاسخ به شبهات دینی و سیاسی داشت. از جمله همکاری‌های تشکیلاتی او می‌توان به فعالیت در انجمن جوانان مسلمان بهشهر، کانون فرهنگی جوانان و کانون بحث و انتقاد دینی مشهد اشاره کرد. این همکاری‌ها ناشی از اعتقاد او به مبارزه تشکیلاتی علیه نظام استبدادی بود. وی ضمن مقابله با افکار و اندیشه‌های وارداتی، غربی، الحادی و مارکسیستی، به تبیین اندیشه اسلام در حوزه‌های مختلف پرداخت و برای تقویت هویت اسلامی در جامعه ایرانی تلاش کرد. هاشمی‌نژاد بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی خود را در مشهد پیگیری کرد و برای تثبیت انقلاب اسلامی با نهادهای انقلابی همکاری داشت. مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای - اسنادی انجام شده است.

آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی از جمله شخصیت‌های عرفانی و فقهی تاریخ معاصر ایران‌ است که به ابعاد فکری و عملکرد اقتصادی و سیاسی او کمتر توجه شده است. از این رو، مقاله حاضر تلاش دارد با روشی تحلیلی-توصیفی به بررسی این ابعاد بپردازد. ‌سؤال اصلی مقاله این است که فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی آیت‌الله شاه‌آبادی چه نمودهای نظری و عملی‌‌ای داشته است؟ یافته‌های مقاله نشان‌ می‌دهد که او علاوه بر نظریه‌پردازی در خصوص مسائل اقتصادی جهان اسلام، در حوزه عملی نیز فعال بوده و برای برون‌رفت از تهدیدهایی نظیر ربا و بانکداری غربی به‌ ‌تأسیس جمعیت‌ها و شرکت‌های اقتصادی همت گماشت. شرکت مخمس به عنوان الگوی عملی آیت‌الله شاه‌آبادی، نمایان‌گر پیوند اندیشه و عمل اقتصادی‌ او است. او در طرح ناحیه مقدسه اسلام، مسائل اقتصادی را برجسته‌ می‌سازد و الگوی اقتصادی او را‌ می‌توان مبتنی بر مشارکت عمومی و برپایی نهادهای مالی و اقتصادی مبتنی بر احکام اقتصادی اسلام در نظر گرفت.