قوای متفقین در جنگ دوم جهانی، پس از اشغال ایران در شهریورماه 1320، به ایجاد یک دالان تدارکاتی پرداختند که تسلیحات و تجهیزات نظامی امریکایی و انگلیسی را از خلیجفارس به شمال ایران و از آنجا به دست ارتش شوروی برسانند که در برابر حمله ارتش آلمان هیتلری مقاومت میکرد اما گامی بیش تا شکست خوردن فاصله نداشت؛ شکستی که در اثر آن، نقشه جغرافیا و تمام سازوکارهای جهان دگرگون میشد و پیامدهایش برای قدرتهای بزرگ آن روزگار چنان هولناک مینمود که دو اردوگاه دشمن یکدیگر یعنی کاپیتالیسم و کمونیسم را با هم متحد کرد تا از پیروز شدن دشمن سوم یعنی فاشیسم که موجودیت هر دو را تهدید میکرد جلوگیری کنند. بدین منظور تصرف مسیرهای زمینی ایران، اعم از جادهای و ریلی و نیز برقراری پل مواصلاتی هوایی را به سرعت اجرا کردند. نیروهای متفقین علاوه بر بهرهبرداری از راه شوسه مسیر بوشهر، شیراز، اصفهان، تهران و قبضه کردن راهآهن سراسری ایران که بندر شاهپور در ساحل خلیجفارس را به بندر ترکمن در ساحل دریای مازندران وصل میکرد، یک دالان هوایی نیز با همان هدف ایجاد کردند و بدین ترتیب افزون بر این که راهآهن ایران زیر جنگتوشههای غربیان کمر خم میکرد و جادههای کشور جولانگاه ادوات زرهی و مکانیکی اشغالگران بود، آمدوشد هواپیماهای نظامی بیگانه در آسمان ایران نیز آغاز گردید و آسمان ایران هم به اشغال متجاوزان در آمد و تا مدتی پس از خاتمه جنگ دوم جهانی نیز ادامه یافت.