ایران، یکی از حسّاس‌ترین، پرتنش‌ترین و، به نوعی، مهیج‌ترین مقطع زمانیِ خود را در تاریخ معاصر، طی دهه1320ش تجربه نمود. اوج این شرایط، به اواخر دهه مذکور و اوایل دهه1330ش باز می‌گردد یعنی همان برهه زمانی که با نهضت ملی شدنِ نفت ایران، روی کار آمدنِ دولت محمد مصدق و در نهایت نیز کودتای28مرداد1332ش، مقارن بود. رخدادهای برجسته‌ای در زمان موردنظر روی داد که هر یک، پیامدهای مهمی به همراه داشته و دارای انعکاس زیادی بود، چنانکه در مورد هرکدام از آنها، بحث‌ها و چالش‌های فراوانی در میان افراد و گروه‌های مختلف، وجود داشته و دارد. یکی از این رویدادها که بسیار مورد توجه قرار گرفته است، ماجرای قتلِ رئیس شهربانی کل کشور در زمانِ دولت مصدق می‌باشد. سرتیپ محمود افشارطوس که تقریبا سه ماه از شروع فعالیت‌اش بعنوان رئیس شهربانی سپری شده بود، در یک واقعه‌ای تکان دهنده و بطرز فجیعی بقتل رسید. این واقعه، نه تنها در همان زمان، بازتاب شدیدی به همراه داشت، بلکه تا دهه‌ها بعد، و حتی تا زمانِ کنونی نیز یکی از موضوعات بسیار مهم و موردتوجه مرتبط با دوره نخست وزیریِ دکتر مصدق بشمار آمده، و بدلیل برخی مسایل همچون تاثیرِ این رویداد در وقوع کودتا و همچنین نقشِ برخی مخالفان مصدق در ماجرای موردنظر، نظرات متفاوتی در مورد آن ارائه گردید. در این مقاله، این موضوع مورد واکاوی قرار گرفته است. اگرچه،تاکنون کتاب‌هایی بطورخاص در مورد این موضوع، به رشته تحریر درآمده، اما این منابع، علمی و حاصل یک کار پژوهشیِ همه جانبه بنظر نمی‌رسند، چراکه، یا براساسِ رویکرد سیاسی و حزبیِ خاصی به نگارش درآمده و یا آنکه بصورتِ ارائه مطالبِ خامِ مستند و غیرسازمان‌یافته می‌باشند. از سوی دیگر، افرادی نیز راجع به دولت مصدق و کودتای28مرداد، مبادرت به نوشتنِ کتب نموده‌اند،که در ضمنِ آن، بر روی این ماجرا هم متمرکز شدند، اما بررسی آنها، کامل و همه جانبه نمی‌باشد. با این اوصاف، نویسنده مقاله، سعی نموده تا در حدِّ توانِ علمیِ خود و اطلاعات تاریخیِ موجود، بطور جامع و سازمان‌یافته به این موضوع بپردازد، و البته، حتی‌المقدور از داده‌های تاریخیِ تکراری که منابع دیگر به آن اشاره کرده‌اند، پرهیز نموده، و مطالب تازه و جدیدی در راستای مستندسازی فرضیه پیش‌رو، در اختیار خوانندگان قرار دهد.
