در مقاله حاضر که مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی است، تلاش شده که نقش مردم کرمانشاه و کردستان در حوادث منتج به مشروطیت، مشروطیت و پیامدهای آن مورد واکاوی قرار گیرد. همچنین کوشش شده است، مهمترین دیدگاه‌های رایج در کرمانشاه و کردستان درباره مشروطیت و سهم گروه‌ها و شخصیت‌های مهم این جامعه در جنبش مشروطیت مورد بررسی قرار گیرد. سئوال تحقیق حاضر این است که آیا مردم کرمانشاه و کردستان با استقرار حکومت مشروطیت در ایران موافق بوده‌اند یا مخالف؟ در هر صورت دلایل توجیهی آنان چه بوده است؟ در رابطه با سئوال مطرح‌شده، فرضیه تحقیق این است که «مردم کرمانشاه و کردستان در ابتدا با این تصور که الگوی حکومت مشروطیت برگرفته از تفکر غربی است و با جامعه ایرانی- اسلامی سنخیت ندارد با آن مخالفت کردند اما بعد از تبیین نظری آن توسط علمای مشروطه‌خواه، خویش را با آن تطابق دادند و در مقام دفاع از مشروطیت برآمدند». نگارنده تلاش نموده است در پرتو سنجش فرضیه فوق، پاسخی در خور به سئوال تحقیق بدهد و در پایان از مباحث مطروحه ارزیابی به عمل آورد.

رضاشاه، از همان ابتدای سلطنت و بلکه پیش از آن در جریان انتخابات مجلس پنجم، با دخالت در امر انتخابات، مجلس وفادار و مطیع فرامین خود پدید آورد که همچون مهر لاستیکی و ابزاری بیاراده به ارادة شاه وجه قانونی داد. با تأسیس ارتش مدرن و با ایجاد مؤسسات مالی جدید، سلطه حکومت بر منابع عمده قدرت برقرار شد. عدم اجرای قانون اساسی با دخالت گسترده حکومت در انتخابات مجلس و دستچین کردن نمایندگان از بین هواداران دربار از مجلس پنجم تا مجلس سیزدهم از نشانههای استقرار دولت مطلقه بود. گرچه انتخابات مجلس پنجم پیش از رسیدن او به پادشاهی بود، اما با دخالت گستردة نظامیان در انتخابات، میتوان مجلس پنجم را مجلسی برساخته دیکتاتوری رضاخانی دانست. عمده نمایندگان مجلس پنجم از میان هواداران و سرسپردگان رضاخان انتخاب شدند. البته چند مورد استثناء هم وجود داشت مثل آیت الله شهید مدرس و دو سه تن دیگر. محبوبیت مدرس به حدی بود که نمی شد او را کنار گذاشت. وجود بعضی از مخالفان بی خطر نیز برای طبیعی نمودن انتخابات و مشروعیت مجلسی که قرار است به خلع قاجاریه رأی دهد لازم بود. اما پس از آنکه رضاشاه بر تخت سلطنت استقرار یافت دیگر نیازی به این تمهیدات و ترفندها نبود. لذا رضاشاه به یحیی دولت آبادی گوشزد می کند: «نمایندگی دیگر به کار شما نمی خورد زیرا شما مقید هستید کارها از روی قانون جاری باشد در صورتی که تا چند دوره باید به همین صورت دائر بوده باشد.» یعنی انتخاباتش به دستور دولت انجام بگیرد.. همچنین رضاشاه در ملاقات تقی زاده با وی چنین می گوید: «شما دلگیر نشوید که انتخاب نشدید این مجلس دیگر موافق شأن و حیثیت شما نیست برای شما باید در خارجه پستی بدهیم.» مجلس هفتم آخرین مجلسی بود که هنوز جمع انگشت شماری از عناصر اقلیت و چهره های مستقلی چون فرخی یزدی و محمودرضا طلوع در آن قرار داشتند. عین السلطنه مقایسه جالبی از مجالس رضاشاهی و مجالس پیش از آن به دست می دهد: «آن وقت مجلس فی الجمله اقتداری داشت و مثل حالا نبود که یک اداره دولتی باشد و هر قانونی را میل دارند شب به آنها دستور داده، کی مخالف می شود، کی دفاع میکند، بالاخره رئیس رأی بخواهد و همه قیام کنند.» این مقاله به معرفی انتخابات و ماهیت مجالس دوره سلطنت رضاشاه می پردازد.

موضوع این مقاله، استعمارستیزی روزنامه حبل‌المتین و تعبید مدیرش سیدجلال حسینی ملقب به مؤید‌الاسلام، از هند است. حبل‌المتین کلکته یکی از روزنامه‌های فارسی زبان خارج از کشور بود که به مسائل سیاسی ایران و اتحاد جهان اسلام می‌پرداخت. رویکرد این روزنامه در سیاست بین‌الملل، انتقاد از سیاست روس و انگلیس و نشر افکار روشنگرانه و کمک به بیداری ایرانیان در برابر استعمار بود. در واقع، گردانندگان روزنامه در هند، طعم تلخ استعمار را چشیده بودند. و به همین خاطر مقالات ضداستعماری متعددی را در شماره‌های مختلف آن به چاپ رساندند. و با آنکه چاپخانه روزنامه زیرسلطه انگلیسی‌ها بود اما روزنامه دست از افشاگری و مبارزه عقیدتی خود بر ضد استعمار و به ویژه استعمار انگلیس، نکشید. از این رو «بایرلی» رئیس اداره سیاسی حکومت انگلیسی بنگاله هند، خواهان اخراج مؤیدالاسلام از هند و توقیف روزنامه حبل‌المتین گردید. این چهل و سومین و آخرین بار بود که روزنامه به دست حکومت انگلیسی هند و به دلیل انتقاد از سیاست‌های استعماری انگلیس درباره ایران و سایر کشورهای اسلامی، توقیف می‌شد. در این پژوهش کوشیده‌ایم که با روش اسنادی- کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از اسناد مجلس شورای اسلامی، یادی از توقیف روزنامه حبل‌المتین و تبعید مرحوم مؤیدالاسلام از هند کنیم.